In opdracht van Vitens heeft Artesia alle waterkwantiteitsgegevens van Vitens gevalideerd en overgezet naar de nieuwe grondwaterdatabase van Vitens (FEWS).

Vitens beheert in circa 100 winvelden een grondwatermeetnet bestaande uit circa 20.000 waarnemingsfilters, waarin zowel via handpeilingen als met behulp van Divers (automatische drukopnemers) de grondwaterstand wordt gemeten. In het verleden bestonden de metingen uit tweewekelijkse handpeilingen. Sinds 2000 wordt in circa 6.000 waarnemingsfilters gebruik gemaakt van Divermetingen (meetfrequentie variërend van dagelijks tot eens per uur).

Een groot voordeel van deze Divermetingen is dat de meetlocaties niet meer tweewekelijks bezocht hoeven worden en dat er een beter (temporeel) beeld van het verloop van de grondwaterstand of oppervlaktepeil wordt verkregen. Wel vereist de verwerking van de meetgegevens extra aandacht en structuur, zodat de meting uit het veld ook daadwerkelijk goed wordt omgezet naar een betrouwbare waterstand op NAP-niveau. Hiervoor zijn een flink aantal stappen vereist die stuk voor stuk nauwkeurig doorlopen moeten worden, zoals:
• Controle putkenmerken meetlocatie (juiste NAP-hoogte bovenkant buis)
• Juiste koppeling uitleesbestand Diver (mon-file) aan meetlocatie
• Luchtdrukcompensatie meetreeks (gebruik betrouwbare luchtdrukreeks, bijv. KNMI)
• Controle meetreeks met juiste kabellengte en handpeilingen (breng meetreeks op juiste NAP-niveau)
• Controle meetreeks op (technische) afwijkingen en plausibiliteit

De gegevens van de meetpunten van Vitens werden voorheen vastgelegd in de database DAWACO. Vanuit DAWACO werd van een selectie van meetpunten periodiek een export gemaakt. Deze export wordt door TNO opgenomen in de landelijke grondwaterdatabank DINO, die in de nabije toekomst zal overgaan in de Basisregistratie Ondergrond (BRO). Gebleken is dat allerlei soorten verschillen aanwezig kunnen zijn tussen de in DAWACO en DINO geregistreerde grondwaterstanden. Deze situatie is ongewenst omdat deze data de basis vormt voor het hydrologische onderzoek dat wordt verricht.

Om deze onvolkomenheden aan te pakken heeft Artesia de bestaande dataset van hydrologische meetreeksen uit DAWACO en DINO gecombineerd en vervolgens gecontroleerd op fouten en tekortkomingen. Bij deze actie zijn alle Divermetingen opnieuw gevalideerd vanuit de ruwe uitleesbestanden (270.000 mon-/dat-bestanden) en barometrisch gecompenseerd met de luchtdruk van het dichtstbijzijnde KNMI meetstation. Geconstateerde fouten zijn aan de hand van nieuwe geautomatiseerde validatietechnieken en databronnen hersteld.
Tijdens de validatie is rekening gehouden met de oorsprong van de data. Handpeilingen worden vooral gecorrigeerd voor meterfouten en filterverwisselingen; Divermetingen worden vooral gecorrigeerd voor afwijkende metingen (zoals spikes, luchtpieken en droogval), structurele afwijking met controlepeilingen (bijvoorbeeld door drift), of voor fouten als gevolg van het gebruik van een structureel afwijkende luchtdruk.

Artesia heeft hiervoor software (o.a. ArtMerge en ArtDiver) ontwikkeld, waarmee de constructie van complete tijdreeksen op een efficiënte wijze kan worden uitgevoerd en gevisualiseerd. Dergelijke softwareondersteuning is noodzakelijk, omdat het gaat om zeer grote hoeveelheden data en vele mogelijke oorzaken voor de verschillen. In totaal zijn er 72 miljoen waterkwantiteitsmetingen van Vitens gecontroleerd. Hiervan zijn 5% van de metingen gecorrigeerd en voorzien van een correctie-reden. Daarnaast zijn de metingen voorzien van een kwaliteitslabel (reliable, doubtfull of unreliable). Tenslotte is de uiteindelijke gecombineerde data via pi-XML bestanden doorgevoerd naar de nieuwe FEWS database van Vitens. Vanuit FEWS zal de gewijzigde dataset naar DINO worden aangemaakt.

Naast de validatie van de historische dataset is er ook een methode ontwikkeld waarmee de nieuwe metingen uit het veld verwerkt en gevalideerd gaan worden. Deze methode bestaat uit een koppeling tussen ArtDiver en FEWS. De ruwe meetgegevens worden in ArtDiver ingelezen en gevalideerd, waarbij de putkenmerken en handpeilingen uit FEWS afkomstig zijn. De gevalideerde data wordt via verschillende (sub)meetreeksen naar FEWS gemigreerd.