Ontziltingsmachine

De zoetwaterbeschikbaarheid is in veel deltagebieden van de wereld een beperkende factor voor de landbouw. Zo ook in Nederland en met name in delen van de provincie Zeeland. De verzilting manifesteert zich het sterkst in het oppervlaktewater en wordt waar mogelijk bestreden door aanvoer van zoet rivierwater. Klimaatverandering en zeespiegelstijging leiden naar verwachting tot een toename van perioden met waterschaarste. Om goed voorbereid te zijn op de toekomst is het van groot belang dat er technieken beschikbaar komen om de zoetwatervoorraden in de ondergrond beter te benutten en waar mogelijk uit te breiden.

De Ontziltingsmachine is een nieuw concept voor de inrichting van polders, die onder invloed van verzilting staan. Het probleem waarvoor de Ontziltingsmachine een antwoord kan zijn is dus de autonome verzilting die nu in veel polders in Nederland optreedt in meerdere of mindere mate. Het idee is geënt op een herbeschouwing van de waterbalans: momenteel gaat veel zoet water verloren, terwijl aan de andere kant percelen verzilten en bovendien veel water wordt aangevoerd om de kwaliteit van het polderwater goed te houden. Door in de winter zout water af te voeren kan de zoetwatervoorraad onder de polder sterk worden vergroot en zal de verzilting en de zoutbelasting van de waterlopen in de zomer sterk worden beperkt.

Een schematische weergave van de situatie nu (links) en met verticale drainage (rechts). De sloten worden nu in de zomer doorgespoeld met rivierwater om de chlorideconcentratie te beheersen. De zoutbelasting via kwel neemt in de tijd toe, wat leidt tot verzilting. In de tweede situatie is door diep-drainage in de winter afvoer van zout grondwater, waardoor verzoeting optreedt. De chloride-concentratie van het uitgeslagen slootwater is in de winter iets verhoogd en in de zomer iets verlaagd. (beeld: Erwin Suvaal)
De user-interface welke is ontwikkeld om het zoet en zout water in een polder te simuleren.

In de eerste fase van het SBIR-onderzoek is aangetoond dat deze techniek in principe een voldoende gezonde economische basis bestaat om succesvol toe te passen. De vraag is echter of de techniek onder veldomstandigheden ook duurzaam toegepast kan worden met het beoogde en voorspelde effect. Dit aspect en de daarbij behorende kritische ontwerpfactoren zullen door middel van veldproeven aangetoond moeten worden, voordat een grootschaliger toepassing en acceptatie in de markt mag worden verwacht.

De ontziltingssmachine is als inzending van de waterinnovatieprijs gehonoreerd met een eervolle vermelding.